Het was al bekend dat Hogewoerd 132 kort na de stadsuitbreiding van 1659 gebouwd is. Dat was een van de conclusies van het rapport over de geschiedenis van het pand dat de bouwhistoricus Reinoud Boter in 2022 heeft geschreven. Hij baseerde zich daarbij op de gegevens uit het stadsarchief.

Onderzoek naar het hout van de balken in het pand heeft die datering nu overtuigend bevestigd. Dat onderzoek is in opdracht van Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) uitgevoerd door de Duitse deskundige Karl-Uwe Heußner.

Dendrochronologisch onderzoek

Edwin Orsel van ELO kreeg in mei van de aannemer Rumling Bouw een paar monsters van balken uit Hogewoerd 132 die moesten worden vervangen. Hij heeft plakken uit die monsters gezaagd en naar het laboratorium van Heußner gestuurd. Daar is gekeken naar het patroon van de jaarringen in het hout. Jaarringen ontstaan doordat een boom niet het hele jaar in hetzelfde tempo groeit. De dikte van een ring is afhankelijk van de weersomstandigheden op de standplaats van een boom in het jaar waarin de ring is gevormd. Het ringenpatroon in een monster kan worden vergeleken met dat van hout van een boom waarvan bekend is wanneer hij gekapt is en waar hij gestaan heeft. Op die manier kan in veel gevallen de ouderdom en de herkomst van het hout worden bepaald. Die techniek staat bekend als dendrochronologisch onderzoek.

Heußner heeft bij zijn onderzoek vastgesteld dat het grenenhout van de balklagen uit Hogewoerd 132 kort na 1656 gekapt is en afkomstig was uit het westen van Zweden of het zuiden van Noorwegen. Die herkomst is niet ongebruikelijk: er werd in het verleden in Nederland veel hout uit Scandinavië ingevoerd voor de bouw van huizen en schepen.

De stadsuitbreiding van 1659

In 1659 werd besloten tot uitbreiding van de stad Leiden aan de oost- en de zuidzijde. De Hogewoerd liep eerst tot waar nu de Kraaierstraat ligt, en kreeg toen zijn huidige lengte. Het terrein dat bij de stad was getrokken werd verkaveld en in percelen verkocht. Reinoud Boter vond in het archief een stuk waaruit bleek dat de timmerman Cornelis Marcusz. Leydecker in 1661 de grond kocht waarop de huidige panden Hogewoerd 130 en 132 en Rijnstraat 9 staan.

Dat de bomen die gebruikt zijn voor het maken van de balken kort na 1656 gekapt zijn, past daar mooi bij. De bomen moesten eerst naar Nederland worden vervoerd en de tijd krijgen om te drogen voordat er balken en planken uit konden worden gezaagd. Dat kostte bij elkaar enkele jaren.

Eerder onderzoek bij Diogenes-panden

IIn 2017 heeft ELO dendrochronologisch onderzoek laten doen naar de ouderdom van balken in andere panden van Diogenes. Toen ging het om de voormalige wijnkoperij, Hogewoerd 59-61. Bij een van de balken bleek dat de boom afkomstig was uit Zweden en gekapt was in de herfst of winter van 1582. Twee andere balken waren gemaakt van hout uit Duitsland. Meer hierover staat op de pagina Hogewoerd 59-61 in het verleden / De ouderdom van de panden.